Niedawno popularny był pogląd, że aby nie płacić składek ZUS, wystarczy otworzyć spółkę. Uważa się również, że spółka chroni majątek i interesy właściciela. Czy to prawda i czy faktycznie wybranie tej formy prowadzenia przedsiębiorstwa zawsze się opłaca? Jak wygląda księgowość w spółkach? Poniższa charakterystyka pomoże ci znaleźć odpowiedzi na te pytania.
Spółki prawa cywilnego
Spółka cywilna to najprostsza do założenia spółka w Polsce. Wystarczy, że dwie osoby zawrą umowę określającą cel gospodarczy spółki i wkłady wnoszone przez wspólników (pieniądze, umiejętności, rzeczy, np. lokal). Do jej podpisania nie potrzeba aktu notarialnego. Fakt ten zgłasza się tylko do CEIDG.
Działalność spółki cywilnej określają przepisy kodeksu cywilnego (art. 860 – 875). Wynika z nich m.in., że tak jak w przypadku jednoosobowej działalności gosp., wspólnicy odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za jej zobowiązania. Bez przedsiębiorstwa o osobowości prawnej to właśnie oni są stronami w sporach sądowych.
Oznacza to również, że wspólnicy płacą za siebie składki ZUS i podatek dochodowy. Mogą się rozliczać według indywidualnie wybranej skali podatkowej i jako spółka prowadzą uproszczoną lub pełną księgowość spółek Wrocław.
Spółki prawa handlowego
Spółki prawa handlowego są spółkami powstałymi na podstawie przepisów kodeksu handlowego z dnia 15.09.2000 i posiadają własny majątek. Charakteryzują się tym, że podlegają wpisowi do rejestru handlowego prowadzonego przez sądy (KRS). Znajdują się w nim wszystkie dane identyfikujące spółkę, zmiany w jej umowie, odpisy bilansu i inwentarza. Rejestr ten jest jawny, dzięki czemu np. potencjalni kontrahenci mogą z łatwością dowiedzieć się o kondycji gospodarczej spółki. Art. 4 § 1 ww. ustawy dzieli spółki handlowe na osobowe i kapitałowe.
Spółki osobowe
Spółki osobowe (jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna) mają zdolność prawną, ale nie osobowość prawną. Z jednej strony daje to możliwość występowania spółki jako strony w sądzie i podczas zawieranych umów. Z drugiej oznacza to, że wspólnicy odpowiadają własnym majątkiem w sytuacji, gdy majątek spółki nie wystarcza na pokrycie roszczeń wierzyciela. Wyjątkiem jest:
- spółka komandytowa, w której komplementariusze odpowiadają za zobowiązania spółki w sposób nieograniczony, natomiast komandytariusze tylko do wysokości wniesionego wkładu.
- spółka partnerska, która dotyczy tylko osób wykonujących wolne zawody. Za „błąd w sztuce” odpowiada tylko wspólnik, który go popełnił.
Tak jak w przypadku jednoosobowej działalności gosp., każdy ze wspólników płaci składki ZUS i podatek dochodowy (spółka komandytowo-akcyjna dodatkowo płaci CIT). Księgowość spółki może być prowadzona w KPiR albo na księgach rachunkowych.
Spółki kapitałowe
Spółki kapitałowe mają osobowość prawną, wskutek czego żaden ze wspólników nie odpowiada swoim majątkiem za sytuację gospodarczą spółki. Tracą tylko kapitał, który wnieśli jako wkład. W zależności od minimalnej wysokości kapitału zakładowego można je podzielić na:
- spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (z o.o.) – 5000 zł,
- spółkę akcyjną (S.A.) – 100 000 zł,
- prostą spółkę akcyjną (P.S.A.) – 1 zł kapitału akcyjnego.
Występują liczne różnice między spółkami osobowymi a kapitałowymi. Przede wszystkim w tej ostatniej:
- Umowa musi być podpisana w formie aktu notarialnego,
- Udział w spółce można sprzedać albo przenieść na inną osobę,
- Występuje podwójne opodatkowanie, co oznacza, że wspólnicy płacą za siebie PIT w wysokości 19%, a spółka CIT (9% lub 19%),
- Wspólnicy nie muszą opłacać za siebie składek ZUS, chyba że są członkami zarządu albo że tworzą pozorny podział udziałów,
- Spółkę z o.o. może założyć jedna osoba, ale wówczas musi za siebie opłacać składki ZUS.
Uwaga: Wspólnicy wchodzący w skład zarządu spółki kapitałowej odpowiadają całym swym majątkiem za zaległości wobec Skarbu Państwa.
Widać więc, że założenie spółki tylko w niektórych przypadkach zdejmuje z jej założycieli odpowiedzialność np. majątkową i konieczność opłacania składek ZUS. Wiąże się zaś ze znajomością prawa handlowego, a w przypadku spółek kapitałowych – prowadzeniem pełnej księgowości. Jeśli zatrudnisz biuro księgowe, spółka może być bardzo dobrą formą prowadzenia działalności gospodarczej.
Potrzebujesz wsparcia i pomocy? Zobacz co mają do zaoferowania specjaliści z Biuro Rachunkowe Liber.